Waar moet ik opletten als ik ga sporten met een beenprothese?
In eerste instantie loopt u al op een dagelijkse prothese en heeft U het besluit genomen er meer uit te halen dan wat U nu kunt. Verschillende uitvoeringen dagelijkse prothesen zijn al in staat meer aan te kunnen dan alleen het wandelen. De voet, enkel en mogelijk ook de knie bepalen bij de dagelijkse prothese de mogelijkheden of U meer kan dan alleen wandelen. Ook de lengte van de gehele prothese speelt hierbij een belangrijke rol.
De keuze van deze onderdelen heeft reeds plaats gevonden tijdens de revalidatie of bij uw instrumenten- prothesemaker waar U aan verbonden bent. Maar kan in overleg wel worden aangepast binnen bestaande mogelijkheden.
Voor de mogelijkheden met uw dagelijkse prothese kunt U gebruik maken van een kennismakingstraining. Tijdens het meer sportief belasten van de benen moet je rekening houden met hoe de stomp zich gaat gedragen door andere druk en zweten. Ook de keuze van materiaal zoals een liner beïnvloedt dit. Ook vermoeidheid en het missen van de vaardigheid om anders te gaan bewegen spelen een rol.
Natuurlijk spelen zaken als op welk niveau wil je gaan sporten, recreatief of in wedstrijd verband een rol. De keuze van welke tak van sport bepaald in hoge mate de keuze van de materialen. Hardlopen is een speciale techniek die voor een onderbeen amputatie weer anders is dan een bovenbeen amputatie.
Prothese sport gaat uit van recreatief wandelen met een gezonde leefstijl tot het hardlopen op nationaal/ internationaal niveau
Prothese Sport is tot stand gekomen met de bedoeling om mensen zo goed mogelijk informatie te verstrekken over allerlei vragen waarmee ze zitten als ze beginnen te sporten met een prothese.
Binnen prothesesport is er ook de mogelijkheid om meer dan alleen te sporten, een verandering in de levenswijze kan worden opgepakt, naast bewegen, kan er ook een traject worden aangegaan over een gezonde levensstijl gericht op verbetering van hart, long en vaten.
Wij willen voor personen met een amputatie een situatie creëren waarin, bewegen en sporten vanzelfsprekend is
Ook willen wij rond de sporter een uitgebreid en duurzaam netwerk bouwen van orthopedisch instrumentmakers, leveranciers van protheseonderdelen, onderzoekers, trainers en coaches die met elkaar in contact kunnen komen en informatie kunnen uitwisselen
Sportprothese
Voor een actievere levensstijl moeten prothesen vaak opnieuw worden afgesteld en soms is het raadzaam een aparte “sportprothese’ te laten vervaardigen. Dit wordt nog maar weinig gedaan omdat het vergoedingenstelsel de aanschaf ervan in de regel (nog) niet toelaat. Prothese Sport stelt zich ten doel om een maatschappelijke discussie hierover te starten. Wij zijn van mening dat bewegen gezond is, ook als je een prothese draagt. Wij willen een belangrijke rol spelen in stimuleren van Zorgverzekeraars en de overheid om in te steken op preventie van het verergeren van ziekten door middel van gezond te bewegen. Wij vinden dat een prothese niet alleen voor de ADL functies geschikt zou hoeven te zijn.
De ADL prothese, de dagelijkse prothese wordt betaald vanuit de basisverzekering, maar een sportprothese (populair een blade) zit niet in de zorgverzekeringswet (ZvW) maar deze verwijst hiervoor naar de gemeente om op grond van de WMO een sportprothese te vergoeden.
Maar, deze hebben hiertoe niet altijd de middelen en het blijft ook niet alleen bij de aanschaf van de blade, Er moet ook een koker en hulpstukken en een prothesemaker aan te pas komen om het geheel in elkaar te zetten. De afstemming van het geheel speelt zich dan weer af op de baan tijdens het hardlopen.
Hiernaast kunnen er ook Fondsen worden aangesproken. Onder meer de Marlou van Rhijn Foundation, Mentelety Foundation, Johan Cruyff foundation of Uniek sporten hulpmiddelen kunnen daar waar mogelijk uitkomst bieden.
De Overheid is wel in beweging en bij monde van de staatsecretaris wordt er wel beterschap belooft in de aanschaf. De aanschaf en keuze van prothese is afhankelijk van het merk en of het boven /onderbeen prothese is en welke eisen er worden gesteld. Over het algemeen krijg je een prijsopgave voor het gehele pakket krijg je daarvoor het aanmeten, maken en afstellen. Begeleiding en advies kan wisselend van leverancier zijn. Voor een redelijke opbouw met prothese moet je wel rekening houden met bedragen variërend tussen de 4 en 6 duizend euro.
Wat is looptechniek?
Je zou kunnen denken dat het onnodig is om bij het lopen aandacht te besteden aan looptechniek. Lopen kan iedereen, zelfs met een prothese. Het verder perfectioneren van de techniek van het lopen vereist echter veel training. Een loopbeweging is niet zo simpel als het lijkt. Als je goed beweegt bij het lopen kan je veel winst boeken. Wij kunnen jouw loopgang analyseren en naar aanleiding daarvan je tips geven voor het lopen.
Daarnaast kunnen wij ervoor zorgen dat jouw prothese wordt aangepast om jouw loopgang te verbeteren. Bij het lopen van een 10 km afstand wordt ongeveer 2000-2500 keer op ieder been geland. Jouw lichaam krijgt steeds krachten te verwerken ter grootte van 2 tot 4 keer het lichaamsgewicht als je hard loopt, ook als je rustig loopt. Wanneer spieren optimaal werken en je prothese goed is afgestemd kunnen deze de krachten goed worden opgevangen. Een juiste looptechniek werkt blessurepreventief.
Je kan dan tevens zuiniger omgaan met je energie. Het lopen met een onderbeenprothese doet een andere aanspraak op je conditie en looptechniek dan een bovenbeenprothese. Beide loopvormen zullen getraind moeten worden en gaan niet vanzelf. Om het hardlopen vaardig te worden zul je werken aan het onder controle krijgen van de beweeglijkheid van je lichaam en de prothese. Krachttrainen om uiteindelijk uithoudingsvermogen op peil te krijgen om de vaardigheid van het hardlopen te beheersen.
Kan ik sporten met mijn aandoening?
Bewegen is gezond. Het zorgt ervoor dat de kans op vaatproblemen, overgewicht en diabetes verminderen. Maar iedereen heeft zijn of haar unieke situatie. Het is belangrijk om in kaart te brengen wat voor jou mogelijk is. Als dat helder is kan je binnen de marges die voor jou van toepassing zijn, zoeken naar de mogelijkheden om te sporten. Het is zeker mogelijk om met een prothese te sporten en wij raden dus mensen ook aan om zoveel mogelijk te bewegen. Bewegen is gezond!
Het effect van sport is groter dan alleen dat op uw gezondheid. Sport kan een manier zijn om invulling te geven aan je dag. Het is een manier om nieuwe contacten te leggen. In het algemeen kan men zeggen dat een gezond lijf bevorderlijk is voor een gezonde geest
Hoe kan men mijn loopgang analyseren?
Door spieren te activeren kunnen we ons voortbewegen. Deze spieren laten gewrichten bewegen en voeten worden om en om opgetild en weer op de grond gezet. Tijdens grondcontact worden krachten uitgewisseld tussen de voeten (en daarmee het lichaam) en de bodem waarop we lopen.
Door meetapparatuur in te zetten kunnen we (gewricht) bewegingen, spieractiviteiten en grondreactiekrachten meten, en als deze als functie van het bewegingspatroon beschrijven.
Bewegingen worden vastgelegd met videocamera’s, spieractiviteiten worden geregistreerd met behulp van EMG-technieken, en grondreactiekrachten worden gemeten met een krachtenplatform. Met deze technieken kunnen we analyseren wat de ‘normale’ gang inhoudt en hoe spieren hun functie uitvoeren. Maar we kunnen ook het effect van hulpmiddelen zoals een onderbeen- of een bovenbeenprothese, op de beweging- en krachtenhuishouding van de mens analyseren.
Deze meettechnieken worden veelal gebruikt in wetenschappelijke omgevingen, vooral in bewegingsanalyse laboratoria. In de klinische praktijk wordt de menselijke gang meestal geobserveerd door gebruikmaking van de ogen, dus subjectief.
Na vele jaren van ervaring opgedaan in het bewegingsanalyse laboratorium van Fontys Paramedische Hogeschool is er een gedegen kennis opgedaan hoe we bewegen met en zonder een beenprothese.
Naast kennis van de materialen en het volgen van de ontwikkelingen binnen deze wereld is er ook nauw contact met andere belanghebbende zoals trainers en fabrikanten.